Ο αγροτικός τομέας της Ελλάδας βρίσκεται αντιμέτωπος με σημαντικές προκλήσεις καθώς οι εαρινές καλλιέργειες εισέρχονται σε μια κρίσιμη φάση. Μετά από μια δύσκολη περίοδο για τα σιτηρά, ιδιαίτερα το σκληρό σιτάρι, η προσοχή στρέφεται τώρα σε άλλες σημαντικές καλλιέργειες όπως το καλαμπόκι, το βαμβάκι, η βιομηχανική ντομάτα, τα αμπελοοινικά προϊόντα και το ελαιόλαδο.
Το σκληρό σιτάρι, ένα από τα βασικά προϊόντα της ελληνικής γεωργίας, αντιμετώπισε σημαντικές προκλήσεις τους τελευταίους μήνες. Οι αποδόσεις δεν ήταν οι αναμενόμενες, ενώ παράλληλα οι τιμές έχουν υποστεί σημαντική πτώση, φτάνοντας περίπου στο 50% των περσινών επιπέδων. Παρά τις δυσκολίες, υπάρχουν και θετικά σημάδια. Σύμφωνα με πρόσφατες εκτιμήσεις, αναμένεται αύξηση 4,6% στην ελληνική παραγωγή σκληρού σιταριού για το 2024, από 924.000 τόνους το 2023 σε 966.000 τόνους.
Οι εαρινές καλλιέργειες, συμπεριλαμβανομένων του καλαμποκιού, του βαμβακιού και της βιομηχανικής ντομάτας, αντιμετωπίζουν πολλαπλές προκλήσεις:
- Κλιματικές Συνθήκες: Η παρατεταμένη ξηρασία και οι υψηλές θερμοκρασίες, ιδιαίτερα στη νοτιοανατολική Ευρώπη, επηρεάζουν αρνητικά τις προσδοκίες για τις αποδόσεις των καλλιεργειών.
- Υποδομές Άρδευσης: Τα παραμελημένα αρδευτικά δίκτυα και η έλλειψη νερού δημιουργούν πρόσθετες δυσκολίες για τους αγρότες.
- Ασθένειες: Η έξαρση ασθενειών αποτελεί μια επιπλέον απειλή για την ποιότητα και την ποσότητα της παραγωγής.
Η οικονομική εικόνα για τους αγρότες παραμένει αβέβαιη. Η Rabobank προβλέπει στενά περιθώρια κέρδους για τις καλλιέργειες σιτηρών το 2024. Επιπλέον, σύμφωνα με στοιχεία της ΕΕ, η μέση τιμή της γεωργικής παραγωγής μειώθηκε κατά 6% το πρώτο τρίμηνο του 2024 σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2023.
Παρά τις προκλήσεις, υπάρχουν ενθαρρυντικά σημάδια και ευκαιρίες για προσαρμογή:
- Βελτιστοποίηση Κόστους: Η δαπάνη για θρέψη στην καλλιέργεια καλαμποκιού αναμένεται να μειωθεί στο 44% του συνολικού εξοδολογίου, από 55% το 2022.
- Εναλλακτικές Καλλιέργειες: Υπάρχει αυξημένο ενδιαφέρον για καλλιέργειες όπως η μηδική και ο ηλίανθος, οι οποίες παρουσιάζουν καλύτερες προοπτικές.
- Υποστήριξη Νέων Αγροτών: Προγράμματα όπως η “Εγκατάσταση Γεωργών Νεαρής Ηλικίας” προσφέρουν οικονομική στήριξη σε νέους αγρότες, ενθαρρύνοντας την ανανέωση του αγροτικού δυναμικού.
Συμπερασματικά, ενώ ο αγροτικός τομέας αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις, υπάρχουν ευκαιρίες για προσαρμογή και βελτίωση. Η επιτυχής αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων θα απαιτήσει συντονισμένες προσπάθειες από αγρότες, ερευνητές και πολιτικούς φορείς, με έμφαση στην καινοτομία, τη βιωσιμότητα και την προσαρμογή στις μεταβαλλόμενες κλιματικές και οικονομικές συνθήκες.