Ο αγροτικός τομέας συνεχίζει να διαδραματίζει καίριο ρόλο στην ελληνική οικονομία και κοινωνία, παρά τις σημαντικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει. Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία, το δεύτερο τρίμηνο του 2024, η γεωργία, η δασοκομία και η αλιεία απασχολούσαν 476.700 άτομα, αντιπροσωπεύοντας το 11% της συνολικής απασχόλησης στη χώρα.
Η οικονομική συμβολή του αγροτικού τομέα παραμένει αξιοσημείωτη, με την Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία (ΑΠΑ) να ανέρχεται σε 7 δισεκατομμύρια ευρώ το 2023, αποτελώντας το 3,6% της συνολικής ΑΠΑ της χώρας. Ωστόσο, ο τομέας αντιμετώπισε προκλήσεις το τελευταίο τρίμηνο του 2023, με την αγροτική παραγωγή να σημειώνει πτώση 17,6% σε ετήσια βάση, κυρίως λόγω καταστροφικών πλημμυρών.
Οι οικογένειες και ο αγροτικός τομέας
Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της ελληνικής γεωργίας είναι η κυριαρχία των οικογενειακών εκμεταλλεύσεων. Επιπλέον, πάνω από το 70% της γεωργικής γης στην Ελλάδα αντιμετωπίζει φυσικούς ή άλλους ειδικούς περιορισμούς, γεγονός που επηρεάζει σημαντικά την παραγωγικότητα και την ανταγωνιστικότητα του τομέα.
Για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων, η ελληνική κυβέρνηση έχει θέσει σε εφαρμογή το Στρατηγικό Σχέδιο της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) 2023-2027. Το σχέδιο αυτό στοχεύει στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της βιωσιμότητας του αγροτικού τομέα.
Βασικοί στόχοι του σχεδίου περιλαμβάνουν:
- Βελτίωση της βιωσιμότητας των μικρών και μεσαίων εκμεταλλεύσεων
- Προώθηση της καινοτομίας και των νέων τεχνολογιών
- Ενθάρρυνση της νεανικής επιχειρηματικότητας
- Διασφάλιση δίκαιου εισοδήματος για τους αγρότες
- Μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος της γεωργίας
Το Στρατηγικό Σχέδιο προβλέπει σημαντική χρηματοδότηση για την επίτευξη των στόχων του. Συγκεκριμένα:
- Περίπου 4,3 δισεκατομμύρια ευρώ θα διατεθούν για τη σταθεροποίηση εισοδήματος που λαμβάνει ο αγροτικός τομέας
- 1,5 δισεκατομμύρια ευρώ θα κατευθυνθούν σε περιβαλλοντικούς και κλιματικούς στόχους
- 1,4 δισεκατομμύρια ευρώ θα διατεθούν για την προώθηση βιολογικών μεθόδων καλλιέργειας
- 140 εκατομμύρια ευρώ θα δοθούν ως συμπληρωματική εισοδηματική ενίσχυση σε νέους αγρότες κάτω των 40 ετών
Παρά τις προκλήσεις, ο αγροτικός τομέας της Ελλάδας παρουσιάζει σημαντικές προοπτικές ανάπτυξης. Η έμφαση στην παραγωγή ποιοτικών αγροτικών προϊόντων, η ενίσχυση της διαπραγματευτικής δύναμης των αγροτών στην αλυσίδα αξίας, και η προώθηση της συμμετοχής σε συλλογικά σχήματα και ομάδες παραγωγών αναμένεται να ενισχύσουν τη θέση του τομέα.
Επιπλέον, η στροφή προς πιο βιώσιμες και φιλικές προς το περιβάλλον πρακτικές, όπως η βιολογική γεωργία και η γεωργία ακριβείας, αναμένεται να συμβάλει στη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος του τομέα και στην αύξηση της ανταγωνιστικότητάς του.
Συμπερασματικά, παρά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει, ο αγροτικός τομέας της Ελλάδας παραμένει ζωτικής σημασίας για την οικονομία και την κοινωνία της χώρας. Με την κατάλληλη υποστήριξη και στρατηγικό σχεδιασμό, έχει τη δυνατότητα να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητά του και να συμβάλει σημαντικά στην οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή των αγροτικών περιοχών.
