Ο αγροτικός τομέας στην Ελλάδα βρίσκεται σε περίοδο εξελίξεων, καθώς νέες νομοθετικές ρυθμίσεις αναμορφώνουν το τοπίο της ασφάλισης των αγροτών. Αυτές οι αλλαγές έρχονται σε μια περίοδο όπου ο αγροτικός κόσμος αντιμετωπίζει πολλαπλές προκλήσεις, από την κλιματική αλλαγή μέχρι τον αυξανόμενο ανταγωνισμό στις διεθνείς αγορές.
Ιστορικά, η ασφάλιση των Ελλήνων αγροτών υπαγόταν στον Οργανισμό Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΟΓΑ), ο οποίος ιδρύθηκε το 1961. Ο ΟΓΑ παρείχε συντάξεις γήρατος και κάλυψη για κινδύνους αναπηρίας, ασθένειας και θανάτου. Ωστόσο, το σύστημα αυτό χαρακτηριζόταν από χαμηλές παροχές και έλλειψη ανταποδοτικότητας, καθώς χρηματοδοτούνταν κυρίως από κρατικές επιχορηγήσεις και όχι από εισφορές των ασφαλισμένων.
Το 2016, με το νόμο 4387, θεσπίστηκε ένα νέο σύστημα ασφάλισης για τους αγρότες, το οποίο εντάχθηκε στον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ). Το νέο σύστημα εισήγαγε την έννοια των ασφαλιστικών κατηγοριών, επιτρέποντας στους αγρότες να επιλέγουν το ύψος των εισφορών τους. Για το 2024, οι εισφορές κυμαίνονται από 91 ευρώ για την πρώτη κατηγορία έως 295 ευρώ για την έκτη κατηγορία.
Πλαίσιο υποχρεωτικής ασφάλισης ΕΛΓΑ
Παράλληλα, ο Οργανισμός Ελληνικών Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΕΛΓΑ) παρέχει υποχρεωτική ασφάλιση για ζημιές στη φυτική και ζωική παραγωγή από φυσικούς κινδύνους. Η χρηματοδότηση του ΕΛΓΑ προέρχεται κυρίως από ειδική ασφαλιστική εισφορά 3% για τα φυτικά προϊόντα και 0,5% για τα ζωικά.
Ωστόσο, οι Έλληνες αγρότες εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν σημαντικές προκλήσεις. Πρόσφατες διαμαρτυρίες αναδεικνύουν αιτήματα για μείωση του κόστους παραγωγής, υψηλότερες επιδοτήσεις και ταχύτερη αποζημίωση για ζημιές από φυσικές καταστροφές. Επιπλέον, οι αγρότες ζητούν μείωση της γραφειοκρατίας και προσαρμογή των περιβαλλοντικών κανονισμών στις ελληνικές συνθήκες.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, μέσω της νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) για την περίοδο 2023-2027, προσφέρει σημαντική χρηματοδότηση στον ελληνικό αγροτικό τομέα, με περίπου 19,4 δισεκατομμύρια ευρώ. Αυτοί οι πόροι στοχεύουν στον εκσυγχρονισμό του τομέα και την προώθηση βιώσιμων πρακτικών.
Παρά τις προκλήσεις, υπάρχουν ευκαιρίες για τον ελληνικό αγροτικό τομέα. Η στροφή προς τη βιολογική γεωργία, η υιοθέτηση νέων τεχνολογιών και η εστίαση σε προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας μπορούν να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα των Ελλήνων αγροτών.
Το νέο πλαίσιο ασφάλισης των αγροτών αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς τον εκσυγχρονισμό του τομέα. Ωστόσο, απαιτείται συνεχής διάλογος μεταξύ αγροτών, κυβέρνησης και ευρωπαϊκών θεσμών για την αντιμετώπιση των προκλήσεων και την αξιοποίηση των ευκαιριών που παρουσιάζονται. Η επιτυχία αυτών των μεταρρυθμίσεων θα κριθεί από την ικανότητά τους να εξασφαλίσουν ένα βιώσιμο μέλλον για τον ελληνικό αγροτικό τομέα, διασφαλίζοντας παράλληλα την κοινωνική προστασία των αγροτών.