Η γεωργική κοινότητα της Βόρειας Ελλάδας, και ιδιαίτερα της Ανατολικής Μακεδονίας, βρίσκεται αντιμέτωπη με μια πρωτοφανή πρόκληση καθώς η παρατεταμένη ξηρασία και οι ακραίες θερμοκρασίες έχουν οδηγήσει σε δραματική μείωση της παραγωγής αραβοσίτου. Οι συνθήκες αυτές, σε συνδυασμό με την εξάντληση των υπόγειων υδάτων, καθιστούν αδύνατη για πολλούς καλλιεργητές την επίτευξη της ελάχιστης απαιτούμενης απόδοσης των 900 κιλών ανά στρέμμα, που είναι απαραίτητη για τη λήψη της συνδεδεμένης ενίσχυσης.
Πώς επηρεάζει η ξηρασία τη παραγωγή αραβοσίτου
Η κατάσταση αυτή αναδεικνύει τις σοβαρές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στον αγροτικό τομέα της χώρας. Σύμφωνα με τοπικούς αγρότες και γεωπόνους, οι υψηλές θερμοκρασίες σε συνδυασμό με την έλλειψη βροχοπτώσεων έχουν οδηγήσει σε πρώιμη ωρίμανση των φυτών και μειωμένη παραγωγή καρπών. Επιπλέον, η υπερεκμετάλλευση των υπόγειων υδάτων τα προηγούμενα χρόνια έχει οδηγήσει σε σημαντική πτώση του υδροφόρου ορίζοντα, καθιστώντας την άρδευση δύσκολη και δαπανηρή.
Οι επιπτώσεις αυτής της κρίσης δεν περιορίζονται μόνο στην παραγωγή αραβοσίτου. Η μειωμένη παραγωγή αναμένεται να επηρεάσει την κτηνοτροφία, καθώς ο αραβόσιτος αποτελεί βασικό συστατικό των ζωοτροφών. Επιπλέον, η οικονομική βιωσιμότητα πολλών αγροτικών εκμεταλλεύσεων τίθεται σε κίνδυνο, καθώς η αδυναμία επίτευξης της ελάχιστης απόδοσης σημαίνει απώλεια σημαντικών επιδοτήσεων.
Ωστόσο, η κρίση αυτή μπορεί να αποτελέσει και ευκαιρία για μετασχηματισμό του αγροτικού τομέα. Εμπειρογνώμονες προτείνουν μια σειρά από μέτρα για την αντιμετώπιση των προκλήσεων:
- Εισαγωγή ανθεκτικών στην ξηρασία ποικιλιών αραβοσίτου.
- Υιοθέτηση σύγχρονων τεχνικών άρδευσης, όπως η στάγδην άρδευση, για τη βελτιστοποίηση της χρήσης νερού.
- Εφαρμογή πρακτικών γεωργίας ακριβείας για την καλύτερη διαχείριση των καλλιεργειών.
- Επένδυση σε έργα υποδομής για τη συλλογή και αποθήκευση βρόχινου νερού.
- Διερεύνηση εναλλακτικών καλλιεργειών που είναι περισσότερο προσαρμοσμένες στις νέες κλιματικές συνθήκες.
Παράλληλα, υπάρχουν εκκλήσεις προς την κυβέρνηση και την Ευρωπαϊκή Ένωση για αναθεώρηση των κριτηρίων της συνδεδεμένης ενίσχυσης, ώστε να ληφθούν υπόψη οι νέες κλιματικές συνθήκες. Επίσης, προτείνεται η ενίσχυση των προγραμμάτων έρευνας και ανάπτυξης για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στη γεωργία.
Η κρίση στην παραγωγή αραβοσίτου στη Βόρεια Ελλάδα αποτελεί μια ηχηρή προειδοποίηση για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο αγροτικός τομέας λόγω της κλιματικής αλλαγής. Απαιτείται συντονισμένη δράση από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς – αγρότες, επιστήμονες, κυβέρνηση και Ευρωπαϊκή Ένωση – για την ανάπτυξη και εφαρμογή βιώσιμων λύσεων. Μόνο έτσι μπορεί να διασφαλιστεί η μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του αγροτικού τομέα και η επισιτιστική ασφάλεια της χώρας στο πλαίσιο ενός μεταβαλλόμενου κλίματος.
