Το καλοκαίρι του 2025 αναμένεται να ολοκληρωθεί από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (ΥπΑΑΤ) το θεσμικό πλαίσιο για το Σύστημα Γεωργικής Γνώσης και Καινοτομίας (AKIS). Το AKIS αποτελεί βασικό πυλώνα της νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) 2023-2027, με στόχο την ενίσχυση της καινοτομίας, της εκπαίδευσης και της συμβουλευτικής υποστήριξης στον αγροτικό τομέα.
Οι απαιτήσεις AKIS για κτηνοτρόφους
Οι κτηνοτρόφοι βρίσκονται ήδη αντιμέτωποι με νέες απαιτήσεις, καθώς από το 2025 είναι υποχρεωμένοι να συμμετέχουν σε δράσεις του AKIS για να διασφαλίσουν την πρόσβασή τους στις συνδεδεμένες ενισχύσεις. Συγκεκριμένα, όσοι αιτούνται τις Συνδεδεμένες Ενισχύσεις Βοοειδών και Αιγοπροβάτων θα πρέπει να αποδεικνύουν τη συνεργασία τους με συμβούλους μέσω σχετικών συμβάσεων. Αυτή η απαίτηση εντάσσεται στο πλαίσιο της γενικότερης προσπάθειας για ενίσχυση της βιωσιμότητας και της ανταγωνιστικότητας του αγροτικού τομέα.
Το AKIS έχει σχεδιαστεί ως ένα ολοκληρωμένο σύστημα που συνδέει την επιστημονική γνώση, την έρευνα και την πρακτική εφαρμογή στον αγροτικό τομέα. Στην Ελλάδα, η εφαρμογή του περιλαμβάνει τη δημιουργία Εθνικής Επιτροπής με εκτελεστικό ρόλο, η οποία θα συνεργάζεται με φορείς όπως ο ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ, πανεπιστήμια, αγροτικούς συνεταιρισμούς και άλλες δομές. Ο στόχος είναι η μεταφορά τεχνογνωσίας και η προώθηση καινοτόμων λύσεων που θα καλύπτουν τις ανάγκες των παραγωγών.
Παρά τη σημασία του AKIS, η Ελλάδα έχει καθυστερήσει σημαντικά στην υλοποίησή του σε σύγκριση με άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η έλλειψη οργανωμένων δομών παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών στον αγροτικό τομέα αποτελεί χρόνιο πρόβλημα. Μόλις το 2024 έγινε ένα πρώτο βήμα με τη σύσταση της Εθνικής Επιτροπής AKIS μέσω υπουργικής απόφασης. Ωστόσο, απαιτείται περαιτέρω πρόοδος για την αποτελεσματική λειτουργία του συστήματος.
Η πλήρης εφαρμογή του AKIS μπορεί να προσφέρει πολλαπλά οφέλη:
- Ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας: Μέσω της εκπαίδευσης και της χρήσης νέων τεχνολογιών, οι παραγωγοί θα μπορούν να αυξήσουν την παραγωγικότητά τους.
- Βελτίωση της βιωσιμότητας: Η προώθηση πρακτικών φιλικών προς το περιβάλλον θα μειώσει το οικολογικό αποτύπωμα της γεωργίας.
- Καλύτερη δικτύωση: Η συνεργασία μεταξύ ερευνητών, παραγωγών και άλλων φορέων θα διευκολύνει την ανταλλαγή γνώσεων.
- Στήριξη των μικρών εκμεταλλεύσεων: Μέσω στοχευμένων δράσεων, οι μικρές και μεσαίες γεωργικές μονάδες θα αποκτήσουν καλύτερη πρόσβαση σε πόρους και τεχνογνωσία.
Η εισαγωγή του Συστήματος Γεωργικής Γνώσης και Καινοτομίας (AKIS) αποτελεί μια σημαντική ευκαιρία για τον ελληνικό αγροτικό τομέα. Παρά τις προκλήσεις που υπάρχουν στην εφαρμογή του, η επιτυχής υλοποίησή του μπορεί να συμβάλει στη βιώσιμη ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών και στην ενίσχυση της θέσης των Ελλήνων παραγωγών στην παγκόσμια αγορά.
